INLEIDING | Taalachterstanden bij kinderen heeft
terecht veel aandacht. 5 % van alle peuters en kleuters heeft problemen
met de spraak en/of taal. Het is daarmee één van de meest voorkomende
aandoeningen bij kinderen in Nederland.
De aanpak van taalproblemen bij kinderen
ligt deels bij het onderwijs (voor- en vroegschoolse educatie, passend
onderwijs), deels bij de preventieve en curatieve zorg
(jeugdgezondheidszorg, zorgverzekering).
Kinderen met taalachterstanden worden
vanuit consultatiebureaus doorgestuurd naar VVE-voorzieningen. Kinderen
met ernstige spraaktaalproblemen soms ook, maar zijn dan niet op de
juiste plek.
Logopedie kan bij de aanpak van
taalachterstanden een verschil maken: bij het aanbod van
VVE-programma’s, bij vragen van ouders en leerkrachten over de taal en
spraak en bij het signaleren, onderzoeken en diagnosticeren van
zwaardere en complexe problematiek waar een taalstoornis vaak aan de
basis staat.
Voor iedereen die werkt met kinderen die een TOS (taalontwikkelingsstoornis) hebben heeft Kentalis het Handboek TOS - Vijf op een rij gemaakt (downloadlink)
Voor iedereen die werkt met kinderen die een TOS (taalontwikkelingsstoornis) hebben heeft Kentalis het Handboek TOS - Vijf op een rij gemaakt (downloadlink)
OUDERS | Om als professional op een snelle manier ouders bij te staan bij vragen over taalontwikkeling, spraak, stem, gehoor, mondgedrag en stotteren kunt u ze verwijzen naar onderstaande suggesties.
Online tests Vraagt u zich af of u zich zorgen moet maken over de taalontwikkeling van een kind? U zou direct een online test kunnen laten doen door de ouder of de minimum spreeknormen kunnen bekijken per leeftijd. Kijk onder deze link
Bij twijfels over stotteren kunnen ouders de online Screenings Lijst Stotteren invullen: deze vindt u hier
Op de website kinderhoortest.nl (Nationale Hoorstichting) kunnen kinderen van 5 tot 12 jaar controleren of hun gehoor goed is. Voor kinderen vanaf 12 jaar is er de online Oorcheck.
Folders
voor ouders van kinderen van 9 tot 12 jaar
Meertaligheid: Meertaligheid en de taalontwikkeling van kinderen (NVLF)
Taal: Taalontwikkeling bij baby's, peuters en kleuters (NVLF)
Lezen: Voorlezen stimuleren in meertalige gezinnen (Stichting Lezen)
Taal: Taalontwikkeling bij baby's, peuters en kleuters (NVLF)
Lezen: Voorlezen stimuleren in meertalige gezinnen (Stichting Lezen)
Sites
WereldTOSdag (downloads)
Kind en Taal: website over taalontwikkeling bij baby's, peuters en kleuters
Informatie voor ouders over stotteren
Website over oorzaken en gevolgen van gehoorschade: Oorcheck.nl
WIST U DAT? | Ruim 150.000 kinderen in Nederland hebben een taalontwikkelingsstoornis (TOS)!!
VVE | Onderwijsondersteuning in de vorm van voor- en vroegschoolse educatie (VVE) is niet de juiste hulp voor kinderen met een taalontwikkelingsstoornis. Zij hebben diagnostiek en behandeling nodig.
Het adequaat signaleren van een taalontwikkelinsstoornis vraagt om extra inspanning van de jeugdgezondheidszorg, de vroeg- en voorschoolse educatie, het onderwijs. Want een taalachterstand kan wijzen op een taalontwikkelingsstoornis. Preventieve logopedie is hierbij een belangrijke schakel. Preventieve logopedie stelt zich tot doel om spraak-taalproblemen vroegtijdig te signaleren en te voorzien in passende ondersteuning.
In de brief die de NVLF, de beroepsvereniging van logopedisten, 3 oktober 2013 stuurde aan alle gemeenten in Nederland meer over de rol van de preventieve logopedist bij de onderkenning van taalontwikkelingsstoornissen (TOS):
brief aan gemeenten - (pdf, NVLF 3 oktober 2013)
INFO | Om als professional gemeenten, instellingen en andere (potentiele) opdrachtgevers te woord te staan, zijn er naast bovengenoemde brief diverse documenten ter onderbouwing en informatievoorziening beschikbaar:
WereldTOSdag (downloads, 2018)
Zeven procent van de kinderen in de leeftijd van 5 jaar heeft een taalontwikkelingsstoornis (Gerrits, Universiteit Utrecht 2018)
WereldTOSdag downloads Smartonderwijs (2018)
Taalachterstanden signaleren (pdf, vakgroep logopedie, 2016)
Factsheet taalontwikkelingsstoornissen: 10 kerncijfers en feiten (Gerrits, Hogeschool Utrecht 2015)
Brandbrief aan staatssecretaris dhr. S.Dekker m.b.t. VVE, pedagogisch medwerkers, ouderbetrokkenheid (pdf, NVLF 2013)
De waarde van logopedie (SEO Economisch onderzoek i.o.v. NVLF 2012)
Position Paper Preventieve Logopedie (pdf, NVLF en vakgroep, 2011)
