Gemeenten/Overheid

Wat is preventieve logopedie? 

Preventieve logopedie is het zo vroeg mogelijk opsporen van problemen op het gebied van spraak en taal bij kinderen.

Een uitgebreide definitie en uitleg met voorbeelden van preventieve logopedie vindt u in Signalering spraak- en taalproblemen (NVLF/Vakgroep, 2013)




Hoe preventieve logopedie zich verhoudt tot andere vormen van logopedie kunt u lezen op blz.2&3 van de samenvatting van het Beroepsprofiel Logopedist (deze link)

Waarom preventieve logopedie?



De logopedist beschikt door 4-jarige beroepsopleiding en regelmatige na- en bijscholing over specifieke deskundigheid voor signaleren, diagnosticeren en interveniëren bij spraak- en/of taalproblemen. De preventief werkend logopedist werkt samen met andere JGZ-professionals en maakt deel uit van het JGZ-team. Zij is zichtbaar aanwezig binnen CJG, PSZ/KDV en scholen, als professional die signaleert of als coach. Bij vraagstukken op het gebied van taal, spraak, communicatie, meertaligheid etc. kan men haar raadplegen, inzetten voor advisering en inschakelen bij interne en externe scholing/voorlichting. Ook heeft de preventief werkend logopedist een toegevoegde waarde bij aanpak laaggeletterdheid, dyslexie en voorkomen leer- en gedragsproblemen. De preventief werkend logopedist is de spraak/taalexpert bij uitstek en van meerwaarde voor het JGZ-team
 (Conclusie Taalachterstanden Signaleren (pdf), vakgroep logopedie, 2016)

En:

Preventie bespaart kosten.

€ 1,-  logopedie (behandeling spraak- en taalstoornissen bij kinderen) levert € 1,67 tot € 3,04 op.


Kijk deze video

Voor het hele rapport De Waarde van Logopedie (SEO Economisch onderzoek 2012), klik hier

Bij te laat onderkennen van spraaktaalproblemen ontstaan lange behandeltrajecten later (op de basisschool), met bijbehorende gedrags-, lees- en sociaal-emotionele problemen.
Vroegtijdige behandeling daarentegen is effectiever dan late behandeling. (van Agt, 2011)


Hoe kunnen gemeenten hun preventieve taak (laten) uitvoeren?

Ruim 150.000 kinderen in Nederland hebben een taalontwikkelingsstoornis (TOS)!! 

Onderwijsondersteuning in de vorm van voor- en vroegschoolse educatie (VVE) is niet de juiste hulp voor kinderen met een taalontwikkelingsstoornis. Zij hebben diagnostiek en behandeling nodig. 


Voor de kinderen met een taalachterstand is het belangrijk dat het taalniveau van pedagogische medewerkers op de peuterspeelzaal goed aansluit op het individuele kind. Hierdoor levert het VVE-aanbod zoveel mogelijk rendement op. Hier kan de preventieve logopedist een belangrijke rol in spelen: Logopedie en Kwaliteit Taal en VVE (pdf)


Het adequaat signaleren van een taalontwikkelinsstoornis vraagt om extra inspanning van de jeugdgezondheidszorg, de vroeg- en voorschoolse educatie, het onderwijs. Want een taalachterstand kan wijzen op een taalontwikkelingsstoornis. Preventieve logopedie is hierbij een belangrijke schakel. Preventieve logopedie stelt zich tot doel om spraak-taalproblemen vroegtijdig te signaleren en te voorzien in passende ondersteuning.



Lees hierover en over hoe gemeenten hun preventieve taak kunnen uitvoeren in de brief die de NVLF, de beroepsvereniging van logopedisten, op 3 oktober 2013 stuurde aan alle gemeenten in Nederland:
brief aan gemeenten - NVLF (pdf)

Verhogen ouderbetrokkenheid
Logopedisten kunnen helpen bij het verhogen van de ouderbetrokkenheid. Hiervoor werken
logopedisten landelijk al met speciale programma’s om ouders te ondersteunen bij hun communicatie met hun kind in de thuissituatie. Met voorlichting en oefeningen worden ouders opgeroepen om actief met taal aan de slag te gaan.
Door onze erkende expertise op het gebied van taalvaardigheid, worden adviezen van de logopedist door ouders op waarde geschat. 


Verhoging van het taalniveau van pedagogisch medewerkers
De inspectie constateerde dat het taalniveau van pedagogisch medewerkers, ondanks hun
gedrevenheid, te wensen overlaat en verhoogd zal moeten worden. Het kabinet heeft in het
regeerakkoord hiervoor ambitieuze doelstellingen geformuleerd. Wij ondersteunen deze ambitie,
maar zijn zeer sceptisch of het verhogen van het taalniveau alleen afdoende is. Het op een juiste
manier overbrengen van taalvaardigheden door de pedagogisch medewerker op het kind is cruciaal
voor het kind met een achterstand of stoornis. Hierin schieten de medewerkers te kort. De NVLF heeft in een brief aan staatssecretaris Dekker (aug. 2013) aangegeven graag in gesprek met hem en het veld te willen om bij te dragen aan de oplossing. Logopedisten kunnen voorlichting en scholing geven aan ouders en pedagogisch medewerkers.



De deskundigheid van de logopedist (link naar overheid.nl) is kortom op meerdere manieren in te zetten, al naar gelang de wensen van uw gemeente. Wij raden u aan om een afspraak te maken voor een vrijblijvend gesprek om de mogelijkheden voor uw gemeente te verkennen, zover dat nog niet aan de orde is.

Met behulp van de verschillende regionale diensten en producten (bijvoorbeeld via de GGD) is een pakket naar wens samen te stellen. In het Position Paper staan verschillende suggesties.